z żalem
  • żałosny

    8.10.2022
    8.10.2022

    Szanowna Pani,

    oglądałem niedawno film dokumentalny o ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki. Jeden z ocalałych relacjonował: „Na ulicach leżały żałosne ciała martwych”. Czy przymiotnik „żałosny” nie jest nacechowany negatywnie? Nie wyraża pogardy? Nakazuje się wstydzić? Czy czując szczere współczucie wobec uczestnika wypadku samochodowego, wypada powiedzieć, że wygląda żałośnie? Intuicja podpowiada mi, że mógłby poczuć się urażony. Czy znaczenie tego słowa zmieniło się?

  • formułować, ale regulować
    2.06.2013
    2.06.2013
    Dlaczego formuła / formułować, ale reguła / regulować (a nie regułować?
  • fortepianista
    24.11.2009
    24.11.2009
    Szanowni Państwo,
    jeszcze Chopin używał w listach słowa fortepianista. Chciałbym się dowiedzieć, czy wyraz ten może być dziś wciąż używany – mimo że nie jest notowany we współczesnych słownikach.
  • Jeszcze o zbiegu znaków interpunkcyjnych
    26.06.2009
    26.06.2009
    Omawiana już była wielokrotnie kwestia zbiegu znaków interpunkcyjnych, kropki i cudzysłowu, np. w zdaniu:
    On powiedział: „Ale brzydka pogoda!”.

    Zastanawiam się, jak wyglądałby ten zapis, gdyby taka fraza w cudzysłowie z jakiś względów była zapisana kursywą (choćby ze względu na przyjęte w danym wydawnictwie rozwiązania jako cytat, wyrażenie obcojęzyczne zakończone wykrzyknikiem czy tytuł zakończony wykrzyknikiem). Czy można jednak po wykrzykniku w takiej sytuacji postawić kropkę?
  • kradziejka

    19.02.2023
    19.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy wyraz „kradziejka” istnieje? Jeśli tak, to czy zawsze możemy się nim posługiwać, czy raczej jest to słowo jedynie potoczne?

    Z poważaniem

    Marzena

  • My rozluźniające

    29.09.2021
    29.09.2021

    W supermarkecie kasjerka zamiast „Dzień dobry” powiedziała do mnie „Mamy aplikację?”. Nie mam żalu o brak przywitania, bardziej mnie zastanawia aspekt językowy. Czy to mieści się chociaż w normie użytkowej, potocznej? Domyślam się, że znaczy to „Dzień dobry, czy ma pan aplikację naszego sklepu?”. Jednak czy używanie pierwszej osoby liczby mnogiej zwracając się do kogoś, jest poprawne? Kiedyś co prawda mówiło się w Polsce na „wy”, jednak chyba nie na „my” zwracając się do kogoś?

  • na skutek i wskutek
    28.06.2004
    28.06.2004
    Witam. Która z form jest poprawna bądź też uznawana za bardziej wzorcową: na skutek czy na wskutek? Dziękuję i pozdrawiam.
  • Opust czy upust?
    18.05.2001
    18.05.2001
    Opust czy upust ? Chodzi o oczywiście o bonifikatę, rabat, zniżkę.
    Straszliwie pilne, z góry dziękuję i pozdrawiam.
    Jacek Kwiatkowski
  • Rozrywka
    23.12.2016
    23.12.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie pochodzenie słowa rozrywka. Czy dobrze przypuszczam, że najpierw był czasownik rozrywać się w znaczeniu 'relaksować się'? Jeśli tak, to czy wiadomo, skąd i kiedy pojawiło się to znaczenie?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • skłamany i nie(s)kłamany
    28.03.2008
    28.03.2008
    Wywiązała się u mnie w pracy dyskusja, czy istnieje słowo skłamany i nieskłamany. Ja twierdzę, że owszem, pozostali koledzy – że z całą pewnością nie. Wyraz skłamany na potwierdzenie swoich słów już odnalazłam w wielkim słowniku ortograficznym, jak i regułę dotyczącą pisowni łącznej nie z imiesłowami przymiotnikowymi, ale prosiłabym o odpowiedź fachowca, ostatecznie przesądzającą sprawę.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego